Buitengebied Emmen, Weiteveen, Dordseweg 85

1.3.1 Bestemming

De percelen hebben in het geldende bestemmingsplan "Buitengebied Emmen" de bestemmingen:

• Agrarisch - Grondgebonden 1 (uitoefening van een grondgebonden agrarisch bedrijf).
• Agrarisch met waarden - Grootschalige Veenontginningen.
• Waarde - Archeologie 4 (dubbelbestemming).

Om de gewenste uitbreiding van het akkerbouwbedrijf mogelijk te maken, wordt het bouwvlak vergroot naar 1,5 hectare.

1.3.2 Wijzigingsbevoegdheid bestemmingsplan

Vergroting bouwvlak

Binnen de bestemming "Agrarisch met waarden - Grootschalige Veenontginningen" (artikel 16.7.1 onder c) is een wijzigingsbevoegdheid voor burgemeester en wethouders opgenomen voor het uitbreiden van de bestemming "Agrarisch - Grondgebonden 1" en de vergroting van het bouwvlak tot maximaal 1,5 ha., waarbij de volgende bepalingen gelden:

• 1. de bedrijfseconomische noodzaak is aangetoond;
• 2. de uitbreiding is passend binnen de stedenbouwkundige- en landschappelijke structuur;
• 3. voldaan wordt aan milieu- en externe veiligheidswetgeving;
• 4. er is geen sprake van significante toename van depositie op Natura 2000 gebieden;
• 5. er is geen sprake van onevenredige aantasting van gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden.

Afwijken van de bouwregels 

Binnen de bestemming "Agrarisch - Grondgebonden 1" (artikel 5.4.1 onder c) is tevens bepaald dat burgemeester en wethouders met een omgevingsvergunning af kunnen wijken en toestaan dat de goothoogte van bedrijfsgebouwen wordt verhoogd tot maximaal 5,5 meter.

Afweging omtrent medewerking

In de afweging omtrent toepassing van de wijzigingsbevoegdheid worden in ieder geval de volgende aspecten betrokken: de woonsituatie, de stedenbouwkundige structuur, het landschap, archeologie, cultuurhistorie, verkeersveiligheid, (sociale) veiligheid, brandveiligheid/ externe veiligheid en rampenbestrijding, de milieusituatie, natuur, het functioneren van het watersysteem en de gebruiksmogelijkheden in andere bestemmingen.

De aspecten stedenbouwkundige structuur, landschap en cultuurhistorie worden beschreven in de bijlage "De Gemeente Emmen in het perspectief van het landschap" van het bestemmingsplan "Buitengebied Emmen". Deze bijlage wordt betrokken bij de afweging voor wat betreft de genoemde aspecten.

In de volgende hoofdstukken wordt nader ingegaan op bovenstaande aspecten.

2.1.1 Structuurvisie gemeente Emmen 2020, Veelzijdigheid troef

De Structuurvisie Emmen 2020, Veelzijdigheid troef, is 24 september 2009 vastgesteld. De structuurvisie is opgesteld als ruimtelijke vertaling van de ambities gesteld in de Strategienota Emmen 2020 (vastgesteld 2001). De structuurvisie geeft de hoofdlijnen van de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Emmen weer. In de structuurvisie wordt de ruimtelijke structuur van 2020 geschetst aan de hand van een aantal thema's, te weten landschap, duurzaamheid, verkeer, werken, wonen, voorzieningen en veiligheid.

De koers voor de landbouw is gericht op een mogelijke schaalvergroting dat plaats dient te vinden binnen de structuur van het huidige landschap. In de structuurvisie wordt landbouw aangewezen als drager van het landschap. Het grondgebied van Emmen is daarbij onderverdeeld in 4 deelgebieden waarvoor een aantal koersen waar het gaat om landbouwontwikkeling is weergegeven. Het plangebied bevindt zich binnen deelgebied C. Dit deelgebied ligt ten zuiden van de A37 en kan getypeerd worden als ontwikkelingsgebied voor bedrijven, glastuinbouw en grootschalige landbouw.

2.1.2 Ruimtelijke waardenkaart

De Ruimtelijke waardenkaart (RWK) is een eind september 2011 vastgestelde uitwerking van de Structuurvisie Emmen 2020. De Ruimtelijke waardenkaart belicht de cultuurhistorische en de landschappelijke waarden van het grondgebied van de gemeente Emmen. Het geeft een beschrijving van het ontstaan van het landschap en stelt de belangrijkste karakteristieken van het landschap vast, geeft de knelpunten aan met betrekking tot hedendaagse ruimtelijke ontwikkelingen en stelt een strategie op voor behoud, versterking en ontwikkeling van het landschap in relatie tot cultuurhistorie. Het document biedt concrete handvatten voor de ontwikkeling van het landschap in relatie tot cultuurhistorie en geeft aan met welke aspecten in de planvorming rekening dient te worden gehouden.

Deelgebieden en kenmerken per deelgebied
De RWK maakt een onderscheid in deelgebieden. Het plangebied ligt binnen het deelgebied “Grootschalige veenontginningen” (het landschap van het veen). Dit is het landschap van de grote maten. Alles is hier groot en stoer. Het landschap wordt gevormd door open ruimten van formaat. De kanalen en linten geven contour aan de ruimte. Zij 'maken' de ruimten. Het is een open landschap; weids, maar geenszins kaal.

Naast de robuuste ruimten is de strikte regelmaat van het landschap kenmerkend. Het veenkoloniale landschap kent een uiterst regelmatige basisstructuur met een sterke ritmiek van kanalen, wijken en sloten.

De Ruimtelijke waardenkaart omvat een drietal kaarten.

• 1. Ruimtelijke aspecten, genoemd voor de omgeving van het plangebied:
  • a. Lintdorp/veendorp
  • b. Kanaal
  • c. Monumentale kanaal- en laanbeplanting
• 2. Visuele aspecten, genoemd voor de omgeving van het plangebied:
  • a. Robuuste ruimte hoogveenontginning
• 3. Elementen, genoemd voor de omgeving van het plangebied:
  • a. Geen

In de volgende hoofdstukken wordt nader ingegaan op bovengenoemde aspecten.

2.1.3 Welstandsbeleid

Bouwwerken moeten voldoen aan "redelijke eisen van welstand". Een zogenaamde Welstandscommissie beoordeelt bouwplannen aan de vooraf vastgestelde welstandscriteria opgenomen in de Welstandsnota. Op 16 december 2010 heeft de gemeenteraad de Welstandsnota vastgesteld. In deze nota wordt vooraf bepaald wat de redelijke eisen van welstand zijn. Dit betekent dat gekeken wordt of een bouwplan qua uitstraling wel past bij de omgeving.

Het bestemmingsplan en de Welstandsnota zorgen samen voor het behoud van de ruimtelijke kwaliteit. Het bestemmingsplan geeft aan wat, hoeveel, in welke vorm en waar er gebouwd mag worden. Het welstandsbeleid geeft aan hoe het gebouw er uit mag komen te zien. Dit wil zeggen dat het welstandsbeleid moet voorkomen dat er gebouwen gebouwd worden die afbreuk doen aan de omgeving. Het nieuwe welstandsbeleid heeft zo min mogelijk regels. Voor de meeste gebieden, grotendeels ook voor het buitengebied, geldt de zogenaamde beperkte welstand. De beperkte welstand is van toepassing op bouwwerken en gebouwen waarbij, vooral vanuit stedenbouwkundig oogpunt, de onderlinge samenhang van het gebouw met zijn omgeving, beschouwd vanaf de openbare weg en het openbaar groen, belangrijk is.

2.2.1 Omgevingsvisie Drenthe

In 2014 is de geactualiseerde Omgevingsvisie Drenthe vastgesteld. De Omgevingsvisie is het strategische kader voor de ruimtelijk-economische ontwikkeling van Drenthe tot 2020. De Omgevingsvisie Drenthe is een integraal document. De Omgevingsvisie heeft voor de provincie vooral een interne binding. Dit betekent dat de provincie bij de uitoefening van haar taken aan de Omgevingsvisie gebonden is.

De missie van de provincie is het ontwikkelen van een bruisend Drenthe, passend bij de kernkwaliteiten die de provincie rijk is. De kernkwaliteiten zijn de kwaliteiten die bijdragen aan de identiteit en aantrekkelijkheid van Drenthe. Het provinciaal belang ligt in het behouden en waar mogelijk ontwikkelen van de kernkwaliteiten.

De kernkwaliteiten van Drenthe zijn uitgewerkt naar meer concrete indicatoren:

Kernkwaliteiten	Indicatoren
Rust Stilte	Duisternis
Ruimte	Openheid van het landschap
Natuur	Biodiversiteit
Landschap	Diversiteit Gaafheid van landschappen
Oorspronkelijkheid	Cultuurhistorische waarden Archeologische waarden Aardkundige waarden
Veiligheid	Sociale veiligheid Externe veiligheid Verkeersveiligheid
Noaberschap, Menselijke maat, Kleinschaligheid (Drentse schaal)	Leefbaarheid Passend bij Drenthe

Naast de kernkwaliteiten van Drenthe is er de dynamiek van bedrijvigheid. Bedrijvigheid in Drenthe is van grote maatschappelijke en economische betekenis vanwege de werkgelegenheid en de vitaliteit van het platteland en de steden. De provincie acht bedrijvigheid van provinciaal belang en benoemt dit tot een kernwaarde.

Specifiek voor het landelijk gebied wil de provincie voldoende ontwikkelingsmogelijkheden bieden voor landbouw, recreatie en toerisme en andere niet-agrarische bedrijvigheid. Het regionale economische vestigingsklimaat is van provinciaal belang.

Op kaarten behorende bij de Omgevingsvisie Drenthe is bovenstaande nader weergegeven. Op een aantal kaarten (wanneer relevant) is het plangebied als volgt aangeduid:

Visiekaart en doelstellingen
Het plangebied ligt binnen het gebied dat op de visiekaart is aangeduid als "Landbouwgebied". De provincie Drenthe biedt de landbouw maximale speelruimte in deze gebieden. Bij de te nemen inrichtingsmaatregelen voor de landbouw wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de kernkwaliteiten.

Daarnaast zijn de Veenkoloniën aangewezen als proefgebied voor de landbouw. Nieuwe ontwikkelingen op landbouwgebied kunnen als eerste hier worden geïntroduceerd. Het kan hierbij gaan om innovaties op het gebied van huisvesting, nieuwe teelten, efficiënt watergebruik, verduurzaming en duurzame energie.

Landbouw
Binnen het landbouwgebied zijn zogenoemde ‘plus-gebieden’ aangegeven. Het plangebied ligt binnen een dergelijk "Landbouwgebied plus". In deze gebieden heeft de landbouw nog verdere mogelijkheden, zoals schaalvergroting en meer geïndustrialiseerde vormen van landbouw. Ook zijn dit de voorkeursgebieden voor het verplaatsen en het inplaatsen van agrarische bedrijven. De kernkwaliteiten (kaart 2a t/m 2f, Kernkwaliteiten) spelen in deze gebieden een ondergeschikte rol. Dit betekent dat bij de belangenafweging het belang van de landbouw zwaarder weegt dan dat van de kernkwaliteiten. Er vindt wel een afweging tussen beide plaats.

Agrarische bedrijven die zich verder willen ontwikkelen, hebben vaak behoefte aan uitbreiding of nieuwbouw van bedrijfsgebouwen. Uitbreiding van het bouwvlak moet ruimtelijk worden ingepast. Hierbij moeten de kernkwaliteiten in acht worden genomen.

Voor de gebieden met de aanduiding 'landbouwgebied' zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het vaststellen van de maximale oppervlaktemaat.

Kernkwaliteiten
Landschap

Het plangebied is gelegen binnen het landschap van de Veekoloniën. Behoud en versterking van de wijkenstructuur en openheid is als doel benoemd. Kenmerkend voor deze hoogveengebieden is de strakke verkaveling, de bebouwingslinten langs kanalen en monden en de grote, weidse ruimtes met wijken. Elke ontginning heeft bovendien zijn eigen specifieke kenmerken, waaraan de tijd en de manier van ontginning is af te lezen.

Van provinciaal belang is de samenhang tussen het systematische ontginningspatroon van grootschalige openheid met kenmerkende wijkenstructuur en de bebouwingslinten met daaruit opgaande percelen.

Cultuurhistorie

Het beleid van de provincie Drenthe ten aanzien van cultuurhistorie is beschreven in het Cultuurhistorisch kompas. Het plangebied is gelegen binnen het gebied Het Amsterdamscheveld. De ambitie in dit gebied is het zichtbaar houden van de machinale veenwinning en veenverwerking op het Amsterdamscheveld en het Bargerveen, zowel in het landschap als in de bebouwing.

Aardkundige waarden

Aardkundige waarden zijn natuurlijke variaties in het aardoppervlak van geomorfologische, geologische, bodemkundige verschijnselen en/of processen die onder andere onder invloed van wind en water gebeuren. Onder aardkundige waarden vallen bijvoorbeeld veentjes, pingoruïnes, stuwwallen, zandkoppen en (micro en macro)reliëf.

Aardkundige waarden die bijdragen aan het specifieke Drentse karakter wil de provincie Drenthe behouden en waar mogelijk herstellen zonder daarbij het normale landbouwkundig gebruik te belemmeren. Voor de aardkundige waarden onderscheiden worden drie beschermingsniveaus onderscheiden die verschillen in de mate van inzet van de provincie. De hoge en het gemiddelde beschermingsniveau zijn van provinciaal belang.

Het plangebied is deels gelegen binnen een gebied met een hoog beschermingsniveau. In deze gebieden staat de provincie Drenthe ontwikkelingen toe als aardkundige kwaliteiten en kenmerken worden behouden. Het zorgvuldig en verantwoord omgaan met de aardkundige waarden vormt vertrekpunt in het planvormingsproces.

Conclusie
Het voorgenomen plan past in het door de gemeente en de provincie geformuleerde beleid. In de volgende hoofdstukken worden de ruimtelijke- en landschappelijke inpassing van het plan en de milieubeoordeling met bijbehorende onderzoeken beschreven.

2.2.2 Provinciale omgevingsverordening

Provinciale Staten van Drenthe hebben de Provinciale omgevingsverordening Drenthe vastgesteld. Ten aanzien van de ontwikkelingsmogelijkheden van grondgebonden agrarische bedrijven wordt met betrekking tot het plangebied niks specifieks geregeld.

4.3.1 Landschapskarakteristiek

Het erf ligt aan de Dordseweg ligt in een weids hoogveenontginningslandschap . Dit landschap wordt gekenmerkt door een duidelijke verkavelingsstructuur van rechte lijnen en een patroon van haaks op elkaar staande wijken en kanalen. Over het algemeen is het landschap zeer open. In de directe omgeving van het plangebied komt beplanting voor in kleine bospercelen, bij erven en langs infrastructuur, zoals de oude Spoordijk, het Dommerskanaal en de Dordsedijk.

Kenmerken landschap als vertrekpunt voor landschappelijke inpassing erf:

• open landschap met rationele opzet van wijken en kanalen;
• beplanting langs hoofdwegen en kanalen en oude Spoordijk;
• erven als puntsgewijze groene clusters in verder weids landschap.

4.3.2 Huidige erfopzet

Het erf aan de Dordseweg ligt aan de noordzijde van het Dommerskanaal. Het erf grenst aan de bebouwde kom van Weiteveen, waarbij het woonhuis aan de voorzijde uitkijkt op de bebouwing van het dorp. Aan de noord- en westzijde ligt het erf vrij in het open landschap, waarbij de hoofdwijk aan de westzijde de achtergrens van het bestaande erf vormt.

Het rechthoekig opgezette erf kent een heldere opzet met een duidelijk onderscheid tussen een voorerf met bedrijfswoningen en een achtererf waar wordt gewerkt en waar de loodsen staan. De oudste loodsen zijn tegen elkaar aan gebouwd en staan met hun nok evenwijdig aan de Dordseweg. De nieuwste loods staat daarentegen haaks op de Dordseweg. Deze loods ligt aan de noordzijde van het erf en ligt vrij in het zicht vanaf de Dordseweg. Daardoor is de loods beeldbepalend en domineert de loods de bebouwingsstructuur op het erf.

Aan de oostzijde krult het erf zich rond de oudste bedrijfswoning. De bij het agrarisch bedrijf horende woning ligt noordelijk van de oude bedrijfswoning. Beide woningen zijn georiënteerd op de Dordseweg.

Uitgangspunten voor landschappelijke inpassing erf:

• vasthouden aan onderscheid tussen voorerf en achtererf;
• vasthouden aan rechthoekige opzet.

4.3.3 Bedrijfseconomische aspecten

Voor het bedrijf is het van groot belang zijn erf zo goed en efficiënt mogelijk te kunnen gebruiken. Voldoende ruimte tussen de loodsen en voldoende ruimte om snel te kunnen keren met materieel of rond te kunnen rijden zijn daarbij randvoorwaarden. Een logische opzet van het erf ook, waarbij voldoende werkruimte bij de nieuwe loods wordt geboden.

Uitgangspunten voor landschappelijke inpassing erf:

• voldoende verhard oppervlak om efficiënt te kunnen rijden en keren op het erf;
• rondrijden is een pluspunt.

4.3.4 Erfinrichtingsplan

Het erfinrichtingsplan is opgebouwd aan de hand van de eerder genoemde uitgangspunten. Leidraad is de logische opzet van het erf met een voorerf en twee achtererven: het eerste en oude achtererf en een nieuw achtererf, achter de landschappelijk waardevolle hoofdwijk. Door de hoofdwijk te handhaven wordt een landschappelijk bepalende ontginningslijn behouden.

In het eindbeeld bestaat het erf als gezegd uit drie delen. Om de drie delen van het erf toch aan elkaar te binden zijn verschillende ontwerpmiddelen ingezet. Een nieuwe wijk langs het nieuwe achtererf vormt de verlenging van de bestaande wijk. De nieuwe wijk ligt iets noordelijker vanwege de benodigde ruimte voor een boomsingel. De wijk voorziet in de gewenste nieuwe waterberging met de komst van het nieuwe erf en refereert aan de vroeger aanwezige verkavelingsrichting die oost-west georiënteerd was.

De twee achtererven worden met inheemse opgaande beplanting visueel aan elkaar verbonden. Langs het bestaande erf wordt een strook met heesters en struiken voorgesteld. Er is onvoldoende ruimte om hier hoogopgaande beplanting te realiseren. Op het achtererf wordt op 10 meter van de nieuwe loods een stevige singelbeplanting gerealiseerd met bomen en ondergroei van heesters en struiken van hetzelfde sortiment als langs de bestaande aardappelloods. De singelbeplanting staat in de lijn van de huidige wijk. Het voorerf wordt (nu al) omringd met een beukenhaag, wat een passende inpassing is.

De nieuwe loods wordt gebouwd in het verlengde van de bestaande loods, waarbij de noordzijde van de nieuwe loods in dezelfde lijn ligt als de bestaande loods. De loods wordt op 5 meter van de hoofdwijk gesitueerd.

De nieuwe mestsilo ligt vrij, achter het erf, omdat op het erf onvoldoende ruimte is, gelet op de benodigde manoeuvreerruimte bij de nieuwe loods. Er is bewust gekozen de mestsilo niet in te passen met beplanting. Juist extra beplanting benadrukt de ligging van de mestsilo achter het erf, los in het landschap. Door voor de mestsilo donkere kleuren te kiezen, zal de silo in het beeld vanaf de Dordseweg aan de noordzijde samenvallen met de beplanting langs het Dommerskanaal. Diezelfde beplanting schermt het zicht op de silo af vanaf de zuidzijde. Het erf blokkeert het zicht op de silo vanaf de oostkant.

Voorwaarden nieuwe bebouwing:

• loods dezelfde dakhelling als bestaande loods;
• goot- en bouwhoogte van de loods zijn respectievelijk 5,5m en 9,5m;
• kleurstelling loods en mestsilo: donkere grijs- of groentinten en voor de loods een donker-grijs tot zwart dak.

Passende beplanting:

• bomen: eik (Quercus robur), grauwe abeel (Populus x canescens), esdoorn (Acer pseudo-platanus) en zachte berk (Betula pubescens);
• heesters/struiken: hulst (Ilex aquifolium), veldesdoorn (Acer campestre), krent (Amelan-chier), vogelkers (Prunus padus) en Gelderse roos (Viburnum opulus).

Afbeelding 3: Erfinrichtingsplan

5.3.1 Vormvrije m.e.r.-beoordeling

In het Besluit m.e.r. zijn drempelwaarden opgenomen voor wanneer er een m.e.r. of m.e.r.-beoordeling moet worden uitgevoerd. Sinds de wijziging van het Besluit op 1 april 2011 is een beoordeling van een activiteit die op de D-lijst van het Besluit m.e.r. voorkomt noodzakelijk, ook al ligt de omvang van de activiteit (ver) onder de drempelwaarde.

In voorliggend plan komen geen activiteiten voor die voorkomen op de D-lijst van het Besluit m.e.r.. Vanwege de afwezigheid van die activiteiten hoeft geen (vormvrije) m.e.r. -beoordeling plaats te vinden.

5.3.2 Activiteitenbesluit milieubeheer

Voor de beoogde bedrijfsuitvoering dient een melding te worden gedaan in het kader van het Activiteitenbesluit milieubeheer.

5.3.3 Geluid

5.3.4 Bodem

De aanwezigheid van bodemverontreiniging kan gevolgen hebben voor het gebruik van de locatie. Niet alleen kan dit betekenen dat op het perceel gebruiksbeperkingen liggen. Ook kan het zo zijn dat de bodemverontreiniging de bestemming van de locatie in de weg staat. Het nemen van saneringsmaatregelen of het verwijderen van de bodemverontreiniging kan deze belemmering weer opheffen.

Door Sigma Bouw & Milieu is een verkennend milieukundig bodemonderzoek uitgevoerd. Op basis van de onderzoeksresultaten zijn er uit milieuhygiënische overwegingen in relatie tot de bodemkwaliteit, geen belemmeringen ten aanzien van de beoogde nieuwbouw van een loods.

Het complete onderzoek is toegevoegd als Bijlage 5.

5.5.1 Inleiding

De waterparagraaf is een verplicht onderdeel van een ruimtelijk plan en beschrijft de uitwerking hiervan op het watersysteem en geeft aan welke eisen het watersysteem aan het plan oplegt. De waterparagraaf is de plek waar, naast een beschrijving van de waterhuishoudkundige consequenties van het plan of besluit, het wateradvies en de gemaakte afwegingen expliciet en toetsbaar een plaats krijgen.

Uitgangspunt is dat bij een bouwplan moet worden voorkomen dat er grond- of oppervlaktewateroverlast ontstaat en de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater niet negatief wordt beïnvloed.

5.5.2 Ligging plangebied

Het plangebied ligt binnen het beheersgebied van het waterschap Vechtstromen. De watertoets is uitgevoerd en er is contact opgenomen met het waterschap. De watertoets is toegevoegd als Bijlage 6.

5.5.3 Waterhuishouding

Het verharde oppervlak neemt door de realisatie van het plan toe. In de watertoets wordt uitgegaan van een toename van het verharde oppervlak van ca. 7.000 m2 (incl. erfverharding). Er zijn geen situaties van wateroverlast bekend in het plangebied of de directe omgeving.

5.5.4 Afvoer van water

Huishoudelijk afvalwater
Voor het huishoudelijke afvalwater is een aansluiting op de riolering aanwezig.

Bedrijfsafvalwater
Berdrijfsafvalwater mag niet worden geloosd op de riolering. Hiervoor wordt een voorziening getroffen door het bedrijf.

Hemelwater
Het beleid van de gemeente Emmen en het waterschap is erop gericht het hemelwater af te koppelen van de riolering en te lozen op oppervlaktewater of zo mogelijk te laten infiltreren in de bodem. Voor lozing van het hemelwater wordt waterberging op eigen terrein gerealiseerd.

Gelet op de toename van het verhard oppervlak wordt 10% daarvan gecompenseerd door de aanleg van een nieuwe wijk (zie ook paragraaf 4.3.4).

5.5.5 Kwaliteit oppervlaktewater

Vermeden dient te worden dat hemelwater in aanraking komt met materialen die milieu belastende stoffen uitlogen. Om verontreiniging te voorkomen dient derhalve bij de bouw geen gebruik te worden gemaakt van uitlogende materialen.