direct naar inhoud van 2.2 Industriële geschiedenis
vastgesteld
NL.IMRO.0114.2013005-0701

2.2 Industriële geschiedenis

In de jaren twintig van de twintigste eeuw ging het economisch niet goed met de gemeente Emmen. In die jaren was er veel werkloosheid, met name ook vanwege de ineenstorting van de turfafzet, die voor die tijd een belangrijke bron van inkomsten was. De turfwinning leefde op tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar kwam daarna in een geweldige crisis terecht. Het Rijk moest bijspringen om de gemeente Emmen in staat te stellen om een steunregeling, die in 1923 werd omgezet in een werkverschaffingsregeling, te bekostigen. De bemoeienis van de rijksoverheid met Emmen betrof in deze periode voornamelijk de sociale zorg. Initiatieven voor het aantrekken van industriële bedrijven kwamen vooral vanuit de gemeente Emmen zelf. De gemeente Emmen voerde namelijk een actief wervingsbeleid . Dit beleid was succesvol en mede daardoor veranderde de stad Emmen in de twintigste eeuw ingrijpend, in wezen groeide het dorp Emmen uit tot de stad Emmen. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog vestigden zich enige industrieën in het gebied van de gemeente Emmen. Allereerst fabrieken, die voor hun grondstoffen afhankelijk waren van het veen. Zoals de turfstrooiselindustrie van de Maatschappij Klazienaveen (sinds 1880), die van Griendtsveen (vanaf 1909) en de Coöperatieve Turfstrooiselfabriek Barger-Oosterveen (vanaf 1929). In Klazienaveen werd in 1921 de koolstoffabriek Purit B.V. gevestigd. In het interbellum vestigde zich een aantal textielfabrieken in de gemeente. Zoals de Bendien's confectiefabriek te Emmen (1938) en de N.V. Textielindustrie Emmen te Klazienaveen (1936).

De alsmaar aanhoudende economische crisis in de wereldeconomie in de jaren dertig zorgde voor grote armoede in Zuidoost-Drenthe. In 1938 was een kwart van de beroepsbevolking van Emmen werkloos. Ook de woonomstandigheden waren in die tijd slecht. Direct na de Tweede Wereldoorlog was de toestand niet veel verbeterd. Er kwam overheidssteun voor Zuidoost Drenthe en veel voormalige veen- en landarbeiders werden tewerkgesteld bij de Dienst Uitvoerende Werken (DUW), in feite een voortzetting was van de werkafschaffing van voor de oorlog. Dit gebeurde vooral ook, omdat de regio door de regering als ontwikkelingsgebied werd aangewezen voor industrialisering. Belangrijk was de komst naar Emmen van de Algemene Kunstzijde Unie (AKU), de eerste grote industrie ter plaatse. Dat hield een belangrijke economische impuls in voor de gemeente Emmen. De AKU kampte na de oorlog met een tekort aan arbeidskrachten voor haar fabriek te Ede, waarna zij besloot naar Emmer-Compascuum uit te wijken. De vestiging van deze fabriek te Emmer-Compascuum was in 1946. Met dit bedrijf deed de AKU de ervaringen op, die haar mede deden besluiten om in 1949 een grote nylongarenfabriek, Enkalon, in de kern Emmen te vestigen. In 1951 kwam de productie in deze fabriek op gang. Hiermee werd een begin gemaakt met een snelle economische groei van de gemeente Emmen. De AKU vestigde zich met het bedrijf Enkalon in het gebied van het bedrijventerrein Bargermeer, dat na 1950 werd ontwikkeld. In die jaren zijn ook de eerste bestemmingsplannen voor dit gebied opgesteld. Danlon (een Deense nylonkousen-fabriek) kwam in 1955 naar Emmen en vestigde zich ook op het bedrijventerrein Bargermeer.

Op 30 januari 1997 is het bestemmingsplan "Emmen Industrie- en bedrijventerrein Bargermeer" vastgesteld. Dit bestemmingsplan was gebaseerd op het "Aktieplan knelpunten bedrijfsvestiging resp. analyse bedrijfsterreinen", en verving de oude bestemmingsplannen voor dit gebied die vanaf de jaren vijftig tot tachtig van de twintigste eeuw voor dit gebied waren vastgesteld. De eerder genoemde AKU (Enkalon) ging later op in het concern AKZO-Nobel. De bedrijven van AKZO-Nobel te Emmen werden verzelfstandigd. In Emmen ontstond het EMMTEC Industry en Businesspark binnen het bedrijventerrein Bargermeer. In het EMMTEC Industry en Businesspark zijn multinationale bedrijven gevestigd, zoals DSM en Teijin Twaron. Dit EMMTEC-terrein maakt een belangrijk onderdeel uit van het bedrijventerrein Bargermeer. Verder kenmerkt het bedrijventerrein Bargermeer zich door een grote mate aan diversiteit aan bedrijven.