Schoonebeek, Stroomdal

4.1 Ontstaansgeschiedenis

Schoonebeek ligt in het uiterste zuidoosten van Drenthe, op de overgang van het voormalige Bourtangeveen naar het beekdal van het Schoonebeekerdiep. In deze overgangsfase liggen enkele lage (dek)zandruggen met een oost-west hoofdrichting. Hierop ontstonden vanaf de 13 eeuw de buurtschappen Westersebos, de Bult, hankenhof, Middendorp, Oostersebos en Koelveen, met een in drenthe zeldzame nederzettingsvorm.

De groepering van de boerderijen, met veel opgaand geboomte en bosjes, en de samenhang met de percelering en de perceelsrandbegroeing zijn nog duidelijk herkenbaar aanwezig.

Het huidige dorp Schoonebeek ligt direct ten zuiden van de zandrugbuurtschappen. het is in samenhang met de ontginningen in de vorige eeuw ontstaan, maar het heeft z'n groei vooral te danken aan de oliewinning en de daarmee verbonden werkgelegenheid in de afgelopen decennia. Door de "ja-knikker", buisleidingen en andere installaties heeft de oliewinning nogal wat gevolgen gehad voor het landschap.

Dat geldt zeker voor het onderhavige plangebied, aan de zuidzijde van het dorp. Met uitzondering van het meetstation langs het verlengde van de Kerkhoflaan, zijn de aanwezige NAM-installaties gedurende de laatste 10 jaar opgeruimd.

Het plangebied ligt in het vrijwel vlakke stroomdal van het Schoonebeekerdiep, dat gekenmerkt wordt door openheid en grootschaligheid. De verkaveling is die van een slagenlandschap, met langgerekte, opstrekkende percelen richting het Schoonebeekerdiep. Veel van de gronden zijn in gebruik als weiland.