direct naar inhoud van 3.6 Waterparagraaf
Plan: Emmen, Emmermeer Aireydorp fase 3
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0114.2012023-0702

3.6 Waterparagraaf

Van groot belang voor de afstemming tussen waterhuishouding en de ruimtelijke ordeningspraktijk is de wettelijk verplichte 'watertoets'. De watertoets kan worden gezien als een procesinstrument die moet waarborgen dat gevolgen van ruimtelijke ontwikkelingen voor de waterhuishouding meer expliciet worden afgewogen. Belangrijk onderdeel van de watertoets is het vroegtijdig afstemmen van ontwikkelingen met de betrokken waterbeheerder. In het desbetreffende plangebied ligt in het beheersgebied van Waterschap Velt en Vecht.

In deze waterparagraaf wordt beschreven hoe het huidige waterhuishoudkundig systeem voor het plangebied van het bestemmingsplan Emmen, Emmermeer Aireydorp fase 3 is ingericht, welke fysieke omstandigheden voor het gebied gelden en of speciale functies voor het plangebied gelden. Naast een beschrijving van de waterhuishoudkundige consequenties van het plan en de stedelijke wateropgave heeft het het wateradvies van het waterschap een duidelijke plaats gekregen. De waterparagraaf sluit daarom af met richtlijnen ten behoeve van de nadere inrichting/ nieuwe ontwikkelingen in het plangebied.

3.6.1 Ligging plangebied

Het plangebied van het bestemmingsplan Emmen, Emmermeer Aireydorp fase 3 ligt in de wijk Emmermeer. Deze wijk is de meest noordelijk gelegen wijk van Emmen en grenst aan het Valtherbos en is nabij gelegen aan de Emmerdennen. Het gebied dat middels dit bestemmingsplan opnieuw wordt bebouwd grenst aan 1. Valtherzandweg, 2. R. Schuilingstraat, 3. Mr. C.L. Kniphorststraat en 4 op kleine afstand Warmeerweg / langs verbindingspad tussen Valtherzandweg en Mr. C.L. Kniphorststraat, zie witte vlek in figuur 3.7 of figuur 1.2.

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0009.png"

Figuur 3.7: Gebiedbegrenzing van Emmermeer (bron: Gemeente Emmen)

3.6.2 Grondgebruik

Emmermeer is ingericht als woonwijk met ruimte voor aanverwante functies (winkelcentrum, scholen en kleinschalige bedrijvigheid). Delen van het terrein worden momenteel heringericht of ontwikkeld. In figuur 3.8 is een overzicht opgenomen van het grondgebruik in Emmermeer en omgeving.

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0010.png" afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0011.png"

Figuur 3.8: Situatie grondgebruik in Emmermeer en omgeving (bron:Velt en Vecht).

3.6.3 Bodemopbouw

De bodem ter plaatse van Emmermeer bestaat uit zandgronden met plaatselijk enige storende keileemlagen. De exacte bodemopbouw is niet gekarteerd (bestaand stedelijk gebied). Recent bodemkundig onderzoek bevestigd echter het geschetste beeld. Figuur 3.9 geeft een overzicht van de bodemopbouw in Emmermeer en omgeving .

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0012.png" afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0013.png"

Figuur 3.9: Bodemopbouw in Emmermeer en omgeving (bron: website provincie Drenthe).

3.6.4 Hoogteligging

Figuur 3.10 geeft een beeld van de hoogteligging van het plangebied. Binnen het plangebied varieert de maaiveldhoogte tussen de 21.90+ NAP in het zuid- westelijke deel tot 22.43+ NAP aan de noordkant van het plangebied.

Rond de wijk Emmermeer liggen gebieden met een aanzienlijk hoger maaiveldniveau. In het oosten de Es met een maaiveldhoogte van NAP + 27,00 m. In het noorden en oosten loopt het maaiveld op tot NAP +25,00 m. Door deze situatie is het gebied gevoelig voor wateroverlast. Figuur 3.12 geeft de maaiveldhoogte ten opzichte van NAP in Emmermeer en omgeving.

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0014.png" afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0015.jpg"

Figuur 3.10: Hoogtekaart in Emmermeer en omgeving (bron: AHN Nederland).

De toekomstige weghoogte van het plangebied varieert van 21.50+ NAP tot 22.00+NAP, het peil van de toekomstige bebouwing ligt hier ca. 0.30m hier boven. De hoogste grondwaterstand is ca 16.00+ NAP . Dit betekend dat de drooglegging voldoende gewaarborgd is.

Het plangebied is vanwege de lage grondwaterstand en de redelijke doorlatendheid van de bodem geschikt om regenwater te infiltreren in de ondergrond. Het beleid van de gemeente Emmen is er op gericht op het regenwater af te koppelen van de riolering.

Voor het inzamelen van het regenwater is in de nabijheid van het plangebied een infiltratieriool aangelegd. Het water afkomstig van daken en verhardoppervlak kan direct infiltreren in de bodem. Eventueel overtollig regenwater kan lozen op een aan te leggen wadi centraal in het plangebied.

3.6.5 Grondwater

De grondwaterstand varieert van 1500+ NAP tot ca 1600+ NAP. Om inzicht te krijgen in de bodemstructuur heeft er een geohydrologisch onderzoek plaats gevonden. De opbouw van de bodem bestaat uit een laag humus rijke grond van ca. 0.80m, met daar onder tot aan de grondwaterstand een laag van overwegend fijn zand.

In figuur 3.11 is de gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) in het gebied aangegeven. De grondwaterstanden liggen dieper dan 3,00 m beneden maaiveld. In de omgeving lopen de grondwaterstanden op tot 1,5 m beneden maaiveld. Figuur 3.12 laat de kwel en infiltratie situatie zien. Emmermeer wordt gekarakteriseerd als infiltratiegebied.

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0016.png" afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0017.png"

Figuur 3.11: Overzicht Gemiddeld hoogste Grondwaterstand (GHG) in Emmermeer en omgeving (bron: website provincie Drenthe).

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0018.png" afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0019.png"

Figuur 3.12: Overzicht voorkomen kwel en infiltratie (bron: website provincie Drenthe).

3.6.6 Waterhuishouding

Het plangebied ligt binnen het beheersgebied van het Velt en Vecht en valt binnen het stroomgebied Rijn-Oost. In Emmermeer is geen oppervlaktewater van betekenis aanwezig. Ontwatering geschiedt door infiltratie in de bodem en afvoer via het gemengde rioolstelsel. De laatste jaren is een infiltratievoorziening aan de (Boomstraat) aangelegd. De vijverpartij in het plantsoen aan de Meestraat en Haagjesweg is vergroot en heringericht. Ook is veelvuldig onderzoek naar de mogelijkheden voor ondergrondse infiltratievoorzieningen gedaan. Dit om een oplossing te zoeken voor de frequente wateroverlast in het gebied.
Emmermeer watert via het rioolstelsel af naar het Bargermeerkanaal. In het kanaal wordt een streefpeil van NAP 16,76 m gehanteerd. De drooglegging (het niveau tussen maaiveld en oppervlaktewaterpeil) in geheel Emmermeer is voldoende. Wel zijn er enkele ingesloten lagere locaties aanwezig. Tijdens hevige neerslag kan hier overlast optreden, door oppervlakkig afstromend water.

3.6.7 Stedelijke wateropgave

In het kader van het verkennend onderzoek naar de stedelijke wateropgave is voor Emmen + Emmermeer de conclusie dat de wateropgaaf ca. 32.000 m3 is. Als op grootschalige wijze extra oppervlak wordt afgekoppeld, dan loopt de opgaaf op tot 37.000 m3. Deze wateropgaaf is bedoeld om de verwachtte extra neerslag door veranderende klimatologische omstandigheden te kunnen bergen in het eigen watersysteem van het gebied. Hierdoor wordt extra belasting van het hoofdafvoersysteem voorkomen (vasthouden-bergen-afvoeren). De wateropgaaf is berekend voor de situatie met een overschrijdingsfrequentie van 1 keer per 100 jaar, waarbij rekening is gehouden met 10 % extra neerslag, om de gevolgen van klimaatverandering in beeld te brengen. In het kader van het Lokaal Bestuursakkoord Waterbeheer zijn afspraken gemaakt om zowel de huidige als de toekomstige waterbergingsbehoefte gezamenlijk uit te werken.

3.6.8 Riolering

In de Valtherzandweg ligt een gescheiden rioolstelsel met gesloten regenwater (niet infiltrerend).In de Mr. C.L. Kniphorststraat ligt een gescheiden stelsel met infiltratieriool. In de R. Schuilingsstraat ligt een gescheiden stelsel met gesloten regenwater. Het regenwater stort over op de vijver aan de Valtherlaan. Nieuwbouw kan op de bestaande stelsels worden aangesloten. Afhankelijk van de verkaveling moet dit verlegd worden onder de weg.
Het afvalwater van het bestemmingsplan wordt afgevoerd d.m.v. een nieuw aan te leggen vuilwaterriool. Dit loost onder vrijverval naar het rioolgemaal van het waterschap Velt en Vecht aan de Tweede Bokslootweg. Van hieruit wordt het afvalwater middels een persleiding getransporteerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie van het waterschap Velt en Vecht aan de "Dikkewijk" te Nieuw-Amsterdam. Het effluent van deze rioolwaterzuiveringsinstallatie loost op de Hoogeveensche Vaart.

Het rioolstelsel heeft een belangrijke taak in de afwatering van het gebied. Een andere oppervlaktewaterstructuur ontbreekt. Tijdens perioden met hevige neerslag is de afvoercapaciteit van het rioolstelsel onvoldoende. Hierdoor komt op diverse locaties in de wijk 'water op straat' voor, met soms ernstige overlast voor de bewoners tot gevolg. Dit probleem wordt versterkt, omdat het water via het maaiveld naar de laagst gelegen locaties in de wijk stroomt. Hier accumuleert het water met forse waterdieptes tot gevolg. Door deze situatie is het voorgekomen dat water in woningen is gestroomd. Bij enkele woningen werd een waterdiepte van enkele tientallen cm's gemeten.

3.6.9 (grond) Waterkwantiteit en -kwaliteit

De wijk Emmermeer maakt geen deel uit van een door de provincie aangewezen grondwaterbeschermingsgebied. Er zijn daarom geen beperkende eisen aan het grondgebruik gesteld. Emmermeer is echter geheel omsloten door gebieden met een natuurdoelstelling (EHS, Emmerduinen) of een grondwaterbeschermingsgebied (drinkwaterwaterwinning). Het is daarom belangrijk dat voorzichtig omgegaan wordt met het in de bodem infiltreren van regenwater, omdat op een deel van het terrein mogelijk minder schone oppervlakten aanwezig zijn.

Het plangebied heeft als hoofdfunctie wonen. Voor deze functie is de drooglegging van belang. Minimaal is het nodig dat 1,20 m drooglegging aanwezig is (de drooglegging is de afstand tussen het oppervlaktewaterpeil en het bouwpeil). Bij deze drooglegging kan een goede grondwaterstand voor de functie in het gebied worden bereikt.

Het moet voorkomen worden dat er tijdens perioden van neerslag overlast, schade of gevaar ontstaat. Bij nieuwe ontwikkelingen zal dan ook goed moeten worden nagedacht over hoe er moet worden omgegaan met afvoer en berging van regenwater. Afgewogen moet worden of het verstandig is het regenwater in het eigen gebied te bergen of dat het juist beter is het water af te voeren naar een andere locatie. Afhankelijk van de locatie binnen het plangebied of functie van het gebied kan de keuze anders uitvallen. Verder is het van belang om bij de afweging te laten meewegen of het gaat om maatregelen die nodig zijn om water dat vrijkomt tijdens een kortdurende hevige hoosbui te verwerken, of dat het gaat om maatregelen om water dat vrijkomt tijdens een langdurige natte periode te verwerken.

Als gekozen wordt om (een deel van) het regenwater tijdelijk in het gebied te bergen, dan moet dit op zo'n manier worden gedaan dat hiervoor een robuuste, goed te onderhouden voorziening wordt aangelegd, die past binnen de gebruiksfunctie van het gebied en deel uit maakt van het bestaande waterhuishoudkundige systeem.

Voorkomen moet worden dat overgegaan wordt tot de aanleg van solitaire vijvers, zeer diepe watergangen of waterpartijen met een kwetsbaar, instabiel ecosysteem. Raakt de bergingsvoorziening vol, dan moet een zodanige escape worden aangelegd dat vervolgens het water snel en doelmatig kan worden afgevoerd naar een locatie waar het geen overlast veroorzaakt. Voor Emmermeer lijkt de beste mogelijkheid om te kiezen voor een systeem dat is ingericht om water, bij de kleinere regengebeurtenissen, te infiltreren in de bodem (vasthouden - bergen). Voor de zwaardere buien moet naast de infiltratiemogelijkheid een zodanige afvoermogelijkheid aanwezig zijn, dat bij dreigende overlast, overtollig water snel en efficiënt naar een bergingsmogelijkheid in de omgeving kan worden afgevoerd.

3.6.10 Grondwaterbeschermingsgebied

In de Provinciale Omgevingsverordening (POV) van de provincie Drenthe zijn onder andere waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden vastgelegd. Het plangebied van bestemmingsplan Emmen, Emmermeer Aireydorp fase 3, is niet gelegen in het grondwaterbeschermingsgebied ( figuur 3.13).

afbeelding "i_NL.IMRO.0114.2012023-0702_0020.png"

Figuur 3.13: Grondwaterbeschermingsgebied nabij Emmermeer