direct naar inhoud van 3.1 Archeologie en monumenten
Plan: Nieuw-Schoonebeek, appartementencomplex Kerkenweg-Europaweg
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0114.2012006-0701

3.1 Archeologie en monumenten

3.1.1 Algemeen

Per 1 september 2007 is de Monumentenwet 1988 gewijzigd ter uitvoering van het verdrag van Malta. Het verdrag vraagt om bescherming van het archeologisch bodemarchief tegen bodemverstoringen als gevolg van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De Monumentenwet verplicht gemeenten om bij het opstellen van nieuwe planologische regelingen rekening te houden met de te verwachten en de aanwezige archeologische waarden. Behoud van die waarden is het uitgangspunt.

Door de provincie Drenthe is nieuw aanvullend archeologiebeleid opgesteld. Op grond van dit beleid is geen archeologisch onderzoek vereist voor projecten waarbij minder dan 500 meter2 grond wordt verstoord en daarbij de volgende uitgangspunten worden gehanteerd:

  • het gaat om het totaal aan te verstoren bodemoppervlak binnen een plangebied of bouwblok van een samenhangend project dat niet opgedeeld kan worden in deeluitwerkingen;
  • de vrijstelling geldt voor gebieden met een lage (alleen beekdalen), middelhoge en hoge archeologische verwachtingswaarde, zoals aangegeven op de IKAW, tenzij binnen een afstand van 50 meter een AMK-terrein aanwezig is;
  • de vrijstelling niet geldt voor bekende vindplaatsen die op de AMK van Drenthe staat aangegeven; uitzondering hierop zijn de historische kernen die op de AMK staan aangegeven als 'terrein van hoge archeologische waarde'. Voor deze terreinen is een vrijstelling van 70 meter² mogelijk.

Archeologisch onderzoek is niet vereist als het gaat om herbouw van een bouwwerk met dezelfde maatvoering als het oorspronkelijke bouwwerk, dat wil zeggen dat de funderingen dezelfde horizontale en verticale afmetingen hebben of wanneer werkzaamheden vergunningvrij kunnen worden uitgevoerd. Indien de provinciale ontheffingsbevoegdheid niet van toepassing is op de voorgenomen bodemverstoring moet door de veroorzaker een inventariserend archeologisch veldonderzoek wordt uitgevoerd. Dit onderzoek kan aangeven of het gebied vrij van archeologie is of dat er waarden zijn waar rekening mee dient worden gehouden. Totdat de Gemeente Emmen zelf onderbouwd archeologiebeleid heeft vastgesteld, is het provinciaal beleid van toepassing en verwoord in de regels.

3.1.2 Archeologische waarden in het plangebied
3.1.2.1 Archeologische verwachtingswaarde

Archeologisch onderzoek is op advies van de provinciaal archeoloog en met inachtneming van de relevante wetgeving verricht. Het onderzoek is verricht door De Steekproef (Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Nieuw-Schoonebeek, Europaweg/Kerkenweg (Plangebied Schepers) gemeente Emmen (Dr.), Steekproefrapport 2009-07/06).

Het onderzoek bestaat uit een bureau- en veldonderzoek. Bij het bureauonderzoek zijn bronnen geraadpleegd op het gebied van fysische geografie, archeologie en historische geografie. Tijdens het veldonderzoek zijn in totaal 15 boringen geplaatst om archeologische indicatoren op te sporen en om de gaafheid van de bodem te bepalen.

Uit het plangebied zijn geen vondstmeldingen bekend. Het terrein is deels bebouwd geweest. Tijdens het veldonderzoek bleek nog een deels intacte podzolbodem aanwezig te zijn. Tijdens het verkennende en karterende veldonderzoek zijn echter geen archeologische indicatoren waargenomen. Het advies luidt daarom geen nader archeologisch onderzoek te laten uitvoeren.

3.1.2.2 Cultuurhistorie

Als gevolg van het rijksbeleid ten aanzien van de monumentenzorg, is per 1 januari 2012 een wijziging van het Besluit ruimtelijke ordening van kracht. De wijziging betreft artikel 3.1.6, tweede lid, onderdeel a, als gevolg waarvan alle cultuurhistorische waarden uitdrukkelijk dienen te worden mee gewogen bij het vaststellen van bestemmingsplannen. De overige cultuurhistorische waarden moeten, naast de archeologische waarden, worden betrokken in het onderzoek.

Nieuw-Schoonebeek en omgeving zijn gelegen in een randveenontginningenlandschap. Dit type landschap is ontstaan door veenontginningen van het voormalige hoogveen vanaf het midden van de dertiende eeuw. Deze ontginningen horen bij de oude veenontginningen van Nederland. Kenmerkend aan de omgeving zijn het open beekdal van het Schoonebeekerdiep aan de zuidzijde van het dorp en de herkenbare slagenverkaveling van het landschap ten noorden van de Europaweg. Ongeveer 1 kilometer ten noorden van het dorp ligt het hoogveenreservaat Bargerveen.

De ruimtelijke hoofdstructuur van het dorp Nieuw-Schoonebeek wordt gevormd door de Europaweg als structuurbepalende hoofdas. Deze is aan te merken als de centrale as van het dorp. De Europaweg heeft een herkenbare lintstructuur die bestaat uit individuele bebouwing met woningen (voormalige) agrarische bebouwing, bedrijven en detailhandel. Kenmerkend is een wisselende rooilijn en een onregelmatige afstand van de bebouwing ten opzichte van elkaar. Buiten de geconcentreerde kern is de oorspronkelijke lintstructuur met woningen en (voormalige) agrarische bebouwing nog herkenbaar.

Ten zuidwesten van het plangebied staat een iep welke een monumentale status heeft. De kroonprojectie is gedeeltelijk gelegen in het plangebied. Binnen de kroonprojectie van de iep zal geen bebouwing worden opgericht. Binnen het plangebied zijn verder geen specifieke cultuurhistorische waarden aangetroffen waarmee rekening dient te worden gehouden.

3.1.3 Conclusie

Op grond van de bekende historische, aardkundige en archeologische gegevens kan het plangebied Nieuw-Schoonebeek, appartementencomplex Kerkenweg-Europaweg geïnterpreteerd worden als een gebied met een lage archeologische waarde. Uit het inventariserend archeologisch veldonderzoek zijn geen archeologische indicatoren waargenomen. In het plangebied hoeft daarom geen nader archeologisch onderzoek uitgevoerd te worden.

Bij de ontwikkelingen in het plangebied is rekening gehouden met de monumentale iep. In de verbeelding is de iep opgenomen middels de aanduiding 'monumentale boom'.

Het plan mag op het onderdeel archeologie en monumenten uitvoerbaar worden geacht.