| Plan: | Emmer-Compascuum |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0114.2009038-0703 |
4.4 Groenstructuur
4.4.1 Hoofdgroenstructuur
4.4.1.1 Historische hoofdgroenstructuur
De historische groenstructuur volgt de water- en wegenstructuur en bestaat enkel uit een bomenrij aan beide zijden van de weg. Dit betekent dat bij het dubbel kanaal de bomenrijen voor de burgerbebouwing aan de voorafzijde staan.
In 1912 had het Oosterdiep WZ een dergelijke bomenrij aan beide zijden van de weg. In die tijd was dit bij Westerdiep OZ alleen voor het noordelijke gedeelte het geval. Echter, tegelijkertijd met de verdichting van het bebouwingslint, is in de periode 1912 - 1935 ook in het zuidelijke gedeelte van het Westerdiep een bomenrij geplant. In 1912 had ook de weg Runde NZ een bomenrij aan beide zijden van de weg. Datzelfde gold voor de toenmalige Kerklaan (nu Runde ZZ tussen Oosterdiep en Westerdiep) en Hoofdkanaal WZ. De bomenrijen langs de wegen zorgden voor een groen, monumentaal lint in het landschap.
In de periode 1954 - 1975 verandert het beeld sterk omdat de bomenrijen aan de Westelijke Doorsnee, het Westerdiep en het Oosterdiep verdwenen. In dezelfde periode zijn, met het belangrijker worden van de weg Runde ZZ, ook aan de zuidzijde van het Kanaal De Runde bomen geplant. Tussen 1964 en 1974 wordt bij het Westerdiep de visvijver en het zwembad aangelegd. Omdat aan de zuidkant van de vijver werd begrensd met een zware boompartij c.q. bosplantsoen, verdween hier het zicht op het dorp. In de periode 1975 - 1985 worden weer bomenrijen geplant aan de Westelijke Doorsnee en het Westerdiep tot aan de Schoollaan. Ook langs het Oosterdiep wordt een bomenrij geplant, zij het nu aan de oostzijde in plaats van voorheen de westzijde.
4.4.1.2 Huidige hoofdgroenstructuur
De huidige hoofdgroenstructuur loopt langs het Oosterdiep, het Hoofdkanaal en De Runde NZ/ZZ.
De bomenrij aan de oostzijde van het Oosterdiep zorgt er nog steeds voor dat Emmer-Compascuum vanuit het landschap gezien een rood-groen lint is. Echter, doordat de bomen nu aan de oostzijde, de zogenaamde landkant, in plaats van voorheen de westzijde van het kanaal staan, is gezien vanaf Oosterdiep WZ de vroegere intimiteit en monumentaliteit verdwenen. De doorgaande weg oogt hier kaal. Alleen bij de entree van het centrum is een rij met lindes en onderbeplanting aangeplant.
Oosterdiep WZ Oosterdiep OZ en WZ
In tegenstelling tot het Oosterdiep heeft De Runde NZ en ZZ zijn monumentaliteit behouden. Dit ondanks dat het kanaal is gedempt. In tegenstelling tot veel andere veenkoloniën waar kanalen zijn gedempt en de weg te breed is in verhouding tot de bebouwing, compenseren hier de drie bomenrijen van lindes en zomereik aan De Runde NZ tezamen met de enkele bomenrij van lindes aan De Runde ZZ het verdwenen kanaal.
Monumentaal beeld langs Runde NZ en ZZ Driedubbele bomenrijen langs Runde NZ
Het beeld langs het Hoofdkanaal is gefragmenteerd als gevolg van afwisselend wel en niet beplante gedeeltes langs het kanaal. Zo staat langs een gedeelte van het Hoofdkananaal alleen aan de westzijde van het kanaal een bomenrij (oostzijde niet), in een ander gedeelte een bomenrij aan beide zijden van het kanaal en is weer een ander deel volledig onbeplant. Hierdoor is er geen sprake van een doorgaande beplantingstructuur die de lineaire doorgaande structuur van het kanaal begeleid.
Hoofdkanaal WZ en OZ gedeelte onbeplant Hoofdkanaal WZ en OZ gedeeltelijk beplant
Hoewel de visvijver met sportvelden niet tot de historische hoofdgroenstructuur behoort, wordt zij wel tot de hoofdgroenstructuur gerekend omdat dit een recreatief uitloopgebied is voor het dorp en de omgeving.
Visvijver Fiets- en wandelpaden bij de visvijver
4.4.2 Nevengroenstructuur
De nevengroenstructuur bestaat voor het merendeel uit het groen dat is aangeplant bij de bouw van de verschillende buurtjes.
Zo heeft het buurtje, Braakhekke genaamd, dat oorspronkelijk is gebouwd in de periode 1910 - 1935 een driehoekig 'hofje' met bomen in gras en sierheesters. De huizen zijn inmiddels vervangen maar de groenstructuur is blijven bestaan.
Groen 'hofje' met bomen in gras en heesters Monumentale lindes in gras langs de Lindenlaan
Het na-oorlogse buurtje ten zuiden van Runde ZZ kent wegbegeleidende bomenrijen; linde en esdoorn in brede grasstroken langs de Lindenlaan en Esdoornlaan, berk en es langs de Berkenlaan en Lindendwarslaan. Het na-oorlogse buurtje ten oosten van het Hoofdkanaal OZ, BBB-bouw genoemd, kent een brede groenstrook met speelgelegenheden tussen de woonblokken. Daarnaast zijn er groenstroken met bomen in gras en sierheesters bij de parkeerplaatsen en op de koppen van de woonblokken. Recentelijk zijn de noordelijke woonblokken vervangen door 2-onder-1 kap woningen met parkeergelegenheid op eigen terrein. De oude groenstructuur is behouden, met dien verstande dat de parkeerplaatsen zijn vervangen door gras. Hierdoor is het groene karakter versterkt.
Brede groenstroken bij parkeerplaatsen Na herinrichting; gras i.p.v. parkeerplaatsen
Ook het zuidelijke gedeelte van dit buurtje, MUWI-woningen genoemd, is na 2000 heringericht. Hier zijn nieuwe wegbegeleidende bomenrijen in gras en sierheesters aangeplant. Langs de rand van het buurtje staan langs de wijk bomen in een grasstrook. Hier is zicht op het achterliggende landschap.
Nieuwe aanplant na herinrichting Bomen in grasstrook langs historische wijk
Karakteristiek voor de twee straten die zijn gebouw in de periode 1954 - 1965 is dat de huizen langs een slingerende weg staan die wordt begeleid met bomen in gras en sierheesters.
Karakteristiek voor periode 1965 - 1975 is de aanleg van groene randen. Zo kent het noordoostelijke buurtje, Achter Abeln genaamd, een brede groenstrook met bomen in gras, bosplantsoen en sierheesters. Her en der is zicht op het achterliggende landschap van de Runde. In deze periode is ook de visvijver als zuidelijke rand van het dorp aangelegd.
Evenals in andere buurten van de gemeente Emmen uit de bouwperiode 1965 - 1985 bestaat het groen uit; bomen in gras c.q. sierheester bij de parkeerplaatsen, speelveldjes en voetpaden richting woonblokken. In Emmer-Compascuum geldt dit voor zowel de buurt ten noorden van de visvijver als voor Achter Abeln, zij het dat de buurt ten noorden van de visvijver door de aanwezigheid van grote speelvelden groener oogt.
Achter Abeln kent bovendien een brede, zuidwest - noordoost gerichte groenstrook op de plaats van een voormalige wijk. In Achter Abeln zijn enkele woonblokken afgebroken waardoor er grasvelden omzoomd door achterkanten zijn ontstaan.
Bomen in gras op de koppen van de woonblokken Achter Abeln; groenstrook op plaats wijk
Na 1985 wordt de beplanting gekarakteriseerd door óf wel óf geen wegbegeleidende beplanting. Dit betekent dat, indien er sprake is van wegbegeleiding, er een enkele of dubbele rij bomen staat in een ruim plantvak (gras of sierbeplanting). Deze plantvakken zijn duidelijk ruimer bemeten dan de grasbermen uit voorgaande periodes. In smallere straten zijn geen wegbegeleidende bomenrijen aangeplant. Het zuidwestelijk gelegen buurtje kent bovendien een ruime speelweide richting Runde.
4.4.3 Monumentale bomen
Op de monumentale bomenlijst staan alle bomen binnen de gemeente die een beschermde status hebben. Ook worden deze monumentale bomen opgenomen in een lijst met betrekking tot publiekrechtelijke beperkingen. Dit betekent dat wanneer er een monumentale boom bij een pand staat, deze ook na wisseling van eigenaar de monumentale status behoudt. Voor het kappen van een monumentale boom dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd.
In het plangebied zijn de volgende 3 bomen aangewezen als beschermd monumentale boom.
Noorse Esdoorn, Oosterdiep WZ 126
Groene beuk, Oosterdiep WZ 126 achter de woning
Witte paardekastanje, Westelijke Doorsnee 124 voor de oude smederij