Emmen (Zuidbarge), Rietlandenstraat 17

2.2.1 Bestemmingsplan Zuidbarge

Binnen het bestemmingsplan “Zuidbarge” heeft de locatie de bestemming “Landelijke woonbebouwing” binnen de bestemming "Cultuurhistorisch waardevolle nederzetting". De boerderij is aangeduid als “Structuurbepalende bebouwing”, wat aangeeft dat de boerderij qua ligging van cultuurhistorisch belang is. De schuur heeft deze aanduiding niet.

Er is binnen het bestemmingsplan bepaald bewoning uitsluitend binnen de hoofdgebouwen mag plaatsvinden. Gezien het feit dat de woonfunctie (mantelzorg) wordt uitgebreid binnen het bijgebouw, is het verzoek in strijd met het bestemmingsplan.

Het bestemmingsplan kent de mogelijkheid om, ten behoeve van het behoud en herstel van waardevolle bebouwing, de woonfunctie binnen het hoofdgebouw uit te breiden. Voorwaarde is dat het aantal wooneenheden maximaal twee bedraagt. Gezien het feit dat de woonfunctie ook wordt uitgebreid binnen het bijgebouw (in plaats van het hoofdgebouw) is het verzoek in strijd met het bestemmingsplan.

2.2.2 Ruimtelijke Waardenkaart

De Ruimtelijke waardenkaart (RWK) is een in september 2011 door de raad vastgestelde uitwerking van de Structuurvisie Emmen 2020. Het biedt een beleidskader voor landschap en cultuurhistorie en vormt de basis of 'onderlegger' voor het ruimtelijk beleid en beheer van de gemeente Emmen. Andere waarden zoals de aardkundige, archeologische, ecologische en hydrologische waarden, evenals monumenten, worden in dit document beschreven waar zij samenhang vertonen met het cultuurhistorisch gevormde landschap.

De ruimtelijke waardenkaart kent drie onderdelen:

• 1. In beeld brengen ontwikkelingsgeschiedenis;
• 2. Vastleggen van de kenmerken, kwaliteiten en knelpunten van het huidige landschap;
• 3. Aanreiken van handvatten ten aanzien van hoe met deze waarden om te gaan.

Deelgebieden en kenmerken per deelgebied
De RWK maakt een onderscheid in drie deelgebieden. Het plangebied ligt binnen het "esdorpenlandschap op de zandgronden". Het esdorpenlandschap van de zandgronden vormt het oudste landschap van de gemeente Emmen. Al in het neolitihicum is dit gebied bewoond. Sindsdien heeft de mens het landschap van de zandgronden voortdurend aan de wensen en mogelijkheden van zijn tijd aangepast. Echter zonder het voorgaande geheel uit te wissen. Het resultaat is een uitzonderlijk gelaagd landschap, samengesteld uit een complex en intrigerend samenspel van elementen, patronen en structuren uit verschillende perioden.

Kenmerkend voor de zandgronden zijn de talloze historische, rietgedekte boerderijen. Soms met een enkele decoratieve toevoeging, maar voor het overige wars van opsmuk en pronkzucht. Juist hun ingetogenheid maakt deze boerderijen zo karakteristiek. Bij deze boerderijen liggen vaak prachtige door beukenhagen omzoomde erven, met eeuwenoude bomen en moestuinen.

De RWK omvat een drietal kaarten:

• 1. Kaart "Ruimtelijke aspecten", genoemd voor de omgeving van het plangebied:
  • a. Escomplex
  • b. Brinkdorp
• 2. Kaart "Visuele aspecten". Voor het plangebied worden geen aspecten genoemd.
• 3. Kaart "Elementen": Voor het plangebied worden geen aspecten genoemd.

Behoud, versterking en ontwikkeling
De opgave is ontwikkelingen zodanig te geleiden dat kwaliteiten behouden blijven, knelpunten tot een oplossing worden gebracht, nieuwe kwaliteiten aan het landschap worden toegevoegd.

Binnen het esdorpenlandschap van de zandgronden wordt (o.a.) ingezet op het behoud van de historische boerderijen en het versterken van een zorgvuldige overgang tussen bebouwing en de es en het versterken van de de zichtbaarheid en de beleefbaarheid.

2.2.3 Omgevingsvisie Drenthe

Op 2 juni 2010 is door Provinciale Staten de Omgevingsvisie Drenthe vastgesteld. Deze visie geldt als richtsnoer voor het ruimtelijk beleid van de provincie in de periode tot 2020. De provincie beperkt haar bemoeienis tot de onderwerpen die van provinciaal belang worden geacht. Dit zijn onderwerpen die het meest effectief zijn te beïnvloeden op provinciaal niveau.

In de Omgevingsvisie hamert de provincie sterk op het behouden en creëren van ruimtelijke kwaliteit, die zij definieert als de optelsom van de gebruikswaarde, de belevingswaarde en de toekomstwaarde van omgevingen. De provincie onderscheidt een aantal kernkwaliteiten die samen voor een hoge ruimtelijke kwaliteit in Drenthe zorgen. Behoud en ontwikkeling van deze kernkwaliteiten staan centraal in het provinciale beleid.

Visiekaart
Op de Visiekaart 2020 heeft het Zuidbarge de volgende aanduidingen:

• Landbouw
• Stadsrandzone

Kernkwaliteiten
Op de kaart met kernkwaliteiten is Zuidbarge verder aangemerkt als:

• Historische kern
• Hogere rug
• Waardevolle es

De verantwoordelijkheid voor de kernkwaliteiten binnen de bebouwde kom ligt bij de gemeente. Een uitzondering hierop wordt gemaakt voor archeologie en in specifieke gevallen voor cultuurhistorie. Het provinciaal belang voor archeologie geldt wel alleen binnen de bebouwde kom als de betreffende kern is opgenomen op de kaart Cultuurhistorische Hoofdstructuur Drenthe. Dat is in het voorliggende plangebied het geval. Zuidbarge is opgenomen als "Esdorp".

Zorgvuldig ruimtegebruik
Naast ruimtelijke kwaliteit staan in de Omgevingsvisie zorgvuldig ruimtegebruik en het beschermen van de milieu- en leefomgevingskwaliteit centraal.

2.2.4 Provinciaal Cultuurhistorisch Kompas

Het provinciale beleid ten aanzien van cultuurhistorie is beschreven in het Cultuurhistorisch Kompas. Twee doelstellingen staan hierin centraal:

• 1. De cultuurhistorie herkenbaar houden.
• 2. De ruimtelijke identiteit versterken.

Het veilig stellen van cultuurhistorische waarden en het tegelijkertijd bieden van ruimte voor ontwikkelingen vraagt om een heldere wijze van sturing. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie sturingsniveaus: respecteren, voorwaarden stellen en eisen stellen. De sturingsniveaus zijn gebiedsgericht toegepast.

Deelgebied Emmen en haar venen
Zuidbarge ligt binnen het plangebied "Emmen en haar venen". Als karakteristiek wordt onder andere aangegeven "De aanwezigheid van (restanten van) esdorpstructuren van (het centrum van) Emmen, Barge en Westenesch". Binnen de esdorpen staan de overwegend traditionele hallehuisboerderijen met hun werkgedeelte, de baander, naar de weg of de brink gericht en met paden naar de es en de hooilanden. De jongere boerderijen staan vaak aan de uitvalswegen, en met het woongedeelte naar de weg toe geplaatst. Binnen dit systeem zijn geleidelijk de verdere dorpse functies gegroeid zoals woonhuizen, winkels, scholen en (ambachtelijke) bedrijvigheid.

Er wordt geen specifieke sturingsrichting benoemd voor de Emmense esdorpen. Het generieke beleid richt zich op "Respecteren". Respecteren geldt voor alle onderdelen van de cultuurhistorische hoofdstructuur. Deze categorie is vooral van toepassing in gebieden waar de ontwikkelingen meer kleinschalig zijn en in een laag tempo zich voltrekken. Bij ontwikkelingen ligt de inzet bij het waarborgen van de cultuurhistorische samenhang voor de toekomst. Initiatiefnemers hebben de verantwoordelijkheid om de cultuurhistorische hoofdstructuur als inspiratiebron te benutten voor ontwikkelingen.

2.2.5 Omgevingsverordening Drenthe

Provinciale Staten van Drenthe hebben de Provinciale omgevingsverordening Drenthe vastgesteld.

Als bij een ruimtelijk plan kernkwaliteiten betrokken zijn:

• a. Wordt in het ruimtelijk plan uiteengezet dat met het desbetreffende plan wordt bijgedragen aan behoud en ontwikkeling van de bij het plan betrokken kernkwaliteiten conform de provinciale ontwikkelingsvisie zoals uiteengezet in de Omgevingsvisie en de uitwerkingen ervan;
• b. Maakt het desbetreffende ruimtelijk plan geen nieuwe activiteiten dan wel wijziging van bestaande activiteiten mogelijk die deze kernkwaliteiten significant aantasten.

2.2.6 Conclusie

De aanvraag past niet binnen het bestemmingsplan "Zuidbarge" vanwege de gewenste bewoning van het te vervangen bijgebouw.

Ten aanzien van kleinschalige ontwikkelingen binnen het esdorp Zuidbarge, vragen de verschillende beleidsvisie's van zowel gemeente als provincie, op afstemming op de cultuurhistorisch waardevolle kenmerken van het esdorp Zuidbarge. Van belang:

• 1. Behoud historische boerderijen
• 2. Versterken van een zorgvuldige overgang tussen bebouwing en de es
• 3. Versterken van de de zichtbaarheid en de beleefbaarheid / herkenbaarheid
• 4. Zorgvuldig ruimtegebruik
• 5. Waarborgen van de cultuurhistorische samenhang

4.3.1 Bodem

Om inzicht te verkrijgen in de ondergrond van de bouwlocatie, is door SIGMA Bouw verkennend milieukundig bodemonderzoek verricht.

Op basis van de onderzoeksresultaten zijn er uit milieuhygiënische overwegingen in relatie tot de bodemkwaliteit geen belemmeringen ten aanzien van de geplande herbouw van een schuur op de onderzoekslocatie. Voorwaarde is dat de vrijkomende niet multifunctioneel wordt toegepast.

Het door SIGMA Bouw uitgevoerde onderzoek is opgenomen in Bijlage 5.

4.3.2 Geluid

Wegverkeerslawaai
In het kader van de Wet geluidhinder bevinden zich langs wegen geluidszones, met uitzondering van woonerven en wegen waar een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt. Indien geluidsgevoelige objecten binnen een geluidzone worden geprojecteerd, dient akoestisch onderzoek te worden ingesteld.

Voor deze situatie hoeft geen onderzoek te worden uitgevoerd, aangezien er op de Rietlandenstraat en de Zuidbargerstraat een 30 km/uur-regime geldt.

Industrielawaai
De woning is gelegen binnen de wettelijke geluidszone van het gezoneerde industrieterrein Bargermeer in Emmen. Op grond van de Wet geluidhinder moet in dergelijke situaties onderzoek plaatsvinden naar de geluidsbelasting vanwege dit industrieterrein. Aangezien het bouwwerk alleen binnen de wettelijke geluidszone van het gezoneerde industrieterrein Bargermeer ligt is door de gemeente Emmen is een akoestische onderzoek/berekening uitgevoerd.

De geluidsbelasting ten gevolge van het gezoneerde industrieterrein Bargermeer bedraagt 52 dB(A). De voorkeursgrenswaarde van 50 dB(A) wordt overschreden. Maatregelen om de geluidsbelasting terug te brengen zijn niet mogelijk. Voor de woning moet dus een hogere waarde worden vastgesteld van 52 dB(A). Het ontwerpbesluit tot vaststelling van een hogere grenswaarde is gelijktijdig met de ontwerp beschikking ter inzage gelegd. Hiertegen zijn geen zienswijzen ingediend. Het Besluit Hogere Grenswaarde is inmiddels genomen en opgenomen in Bijlage 6.

4.3.3 Luchtkwaliteit

Omdat er geen significante ontwikkelingen in het plangebied of rondom het plangebied zijn gepland, zal de concentratie van de NOx en fijnstof niet veranderen. Dit betekent de luchtkwaliteit geen belemmering vormt voor de aanvraag.

4.4.1 Inleiding

In de waterparagraaf wordt beschreven hoe het huidige waterhuishoudkundig systeem van het plangebied is ingericht, welke fysieke omstandigheden voor het gebied gelden (bodemopbouw, grondgebruik, maaiveldhoogte, grondwatersituatie, rioolstelsel etc.) en of speciale regelingen voor het plangebied gelden. De waterparagraaf is een verplicht onderdeel van een ruimtelijk plan en beschrijft de uitwerking hiervan op het watersysteem en geeft aan welke eisen het watersysteem aan het plan oplegt. De waterparagraaf is de plek waar, naast een beschrijving van de waterhuishoudkundige consequenties van het plan of besluit, het wateradvies en de gemaakte afwegingen expliciet en toetsbaar een plaats krijgen.

4.4.2 Ligging plangebied

Het plangebied valt binnen het beheersgebied van het waterschap Vechtstromen. In maart 2014 heeft overleg plaatsgevonden door het aanvragen en afgeven van de watertoets. Uitgangspunt is dat bij een bouwplan moet worden voorkomen dat er grond- of oppervlaktewateroverlast ontstaat en de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater niet negatief wordt beïnvloed.

4.4.3 Waterhuishouding

Het verharde oppervlak neemt door de realisatie van het plan niet toe. Om wateroverlast in gebouwen te voorkomen adviseert het waterschap om voor een vloerpeil te kiezen die tenminste 30 centimeter boven de weg ligt.
 

4.4.4 Afvoer van water

Huishoudelijk afvalwater
Het huishoudelijk afvalwater wordt aangesloten op de riolering.

Hemelwater
Het beleid van de gemeente Emmen en het waterschap is erop gericht het hemelwater af te koppelen van de riolering en te lozen op oppervlaktewater of zo mogelijk te laten infiltreren in de bodem. In deze situatie wordt het hemelwater na afkoppeling geïnfiltreerd in de bodem.

4.4.5 Wateradvies waterschap

De aanvrager heeft het waterschap tijdig ingelicht over de planvorming. Hierdoor heeft het waterschap de gemeente op de hoogte gesteld van de waterhuishoudkundige aspecten binnen het plan. Er wordt rekening gehouden met bestaande wetten en regels op het gebied van de waterhuishouding.

De Standaard Waterparagraaf (korte procedure) van het Vechtstromen is opgenomen in Bijlage 7.