| Plan: | Emmen, Bargeres |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0114.2009023-0701 |
Per 1 september 2007 is de Monumentenwet 1988 gewijzigd ter uitvoering van het verdrag van Malta. Het verdrag vraagt om bescherming van het archeologisch bodemarchief tegen bodemverstoringen als gevolg van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De Monumentenwet verplicht gemeenten om bij het opstellen van nieuwe planologische regelingen rekening te houden met de te verwachten en de aanwezige archeologische waarden. Behoud van die waarden is het uitgangspunt.
De provincie Drenthe heeft aanvullend archeologiebeleid opgesteld. Op grond van inhoudelijke overwegingen en expert judgement hanteert de provincie Drenthe een vrijstellingsmogelijkheid van 500 meter². Daarbij dienen de volgende uitgangspunten te worden gehanteerd:
Archeologisch onderzoek is niet vereist als het gaat om herbouw met dezelfde maatvoering als het oorspronkelijke bouwwerk, dat wil zeggen dat de funderingen dezelfde horizontale en verticale afmetingen hebben of wanneer werkzaamheden vergunningvrij kunnen worden uitgevoerd. Indien de provinciale ontheffingsbevoegdheid niet van toepassing is op de voorgenomen bodemverstoring moet door de veroorzaker een inventariserend archeologisch veldonderzoek wordt uitgevoerd. Dit onderzoek kan aangeven of het gebied vrij van archeologie is of dat er waarden zijn waar rekening mee dient worden gehouden. Totdat de Gemeente Emmen zelf onderbouwd archeologiebeleid heeft vastgesteld, is het provinciaal beleid van toepassing en verwoord in de regels.
Binnen het plangebied liggen geen (beschermde) archeologisch monumenten. Alleen iets ten zuidwesten van de es zijn bij graafwerkzaamheden een kringgreppel en een urn met crematieresten uit de Late Bronstijd aangetroffen (waarneming 238460). Het terrein direct ten noordoosten van de es is in 2005 onderzocht door De Steekproef (onderzoeksmelding 15105). Zij troffen een verstoorde bouwvoor aan op geel zand, zonder verdere aanwijzing voor een podzolbodem.
Er ligt binnen 50 meter buiten het plangebied wel een terrein van hoge archeologische waarde. Dit betreft Noordbarge, hetgeen wordt getypeerd als een oud esdorp met bewoning van de vroege Middeleeuwen (monumentnummer 14508). Er zijn bewoningssporen aangetroffen uit de Late Steentijd tot en met de Late Middeleeuwen. Recente onderzoeken hebben duidelijk gemaakt dat er in de Romeinse Tijd een intensivering plaats vindt van de bewoning en dat er mogelijk sprake is geweest van de nabijheid van een heiligdom.
Op basis van de IKAW/AMK en de archeologische waardenkaart van Emmen (Steekproef, 2005) geldt voor het plangebied een hoge archeologische verwachting. Dit vanwege de ligging op de helling van de Hondsrug, die al in de prehistorie een mogelijk interessante vestigingsplek kan zijn geweest. In de verbeelding zijn deze gebieden bestemd met de bestemming Waarde - Archeologie waardevolgebied.
In de directe omgeving van de Bargeres hebben twee inventariserende veldonderzoeken plaatsgevonden die beiden zijn verricht door ARC uit Groningen. Het eerste onderzoek heeft plaatsgevonden aan de Laadweg ten westen van het dorp Zuidbarge.1 Hierbij bleek de bodemopbouw te zijn verstoord door eerdere grondwerkzaamheden. Het tweede onderzoek heeft plaatsgevonden aan de Ermerweg 96.2 De bodem in dit deelgebied bestaat uit fijn eolisch (dek)zand. Onder een 30-70 cm dikke bouwvoor wordt het onverstoorde dekzand gevonden. Er zijn restanten aanwezig van een oude B-horizont. Hierbij zijn echter geen archeologische resten aangetroffen.
Op basis van de bij het bureauonderzoek verkregen informatie kan een archeologisch verwachtingsmodel voor het plangebied worden opgesteld. Gezien de ligging op de helling van een hoge zandrug (Hondsrug) is de kans aanwezig om archeologische resten aan te treffen vanaf het Paleolithicum tot aan de Nieuwe Tijd. De gemeente adviseert daarom om bij planontwikkelingen op de Bargeres (> 70 m2) de gaafheid van het bodemprofiel te toetsen door middel van verkennend veldonderzoek. Bij een gebleken gaafheid van het bodemprofiel dient een karterend veldonderzoek te worden uitgevoerd. Voor de uitvoering van het veldonderzoek wordt verwezen naar de richtlijnen van provincie Drenthe voor archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (versie 1.0, 21 maart 2006).
Rijksmonumenten
Op grond van de Monumentenwet 1988 kan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) objecten aanwijzen als beschermd rijksmonument. In het plangebied zijn geen objecten aangewezen als beschermd rijksmonument.
Provinciale monumenten
Maart 2009 is de provinciale monumentenlijst Drenthe gepubliceerd. Op deze provinciale monumentenlijst staan geen objecten die in het plangebied liggen.
Gemeentelijk monumenten
Op 14 oktober 2008 is de gemeentelijke monumentenlijst in werking getreden. Hiermee zijn de op de lijst voorkomende objecten aangewezen als gemeentelijk monument. Op deze monumentenlijst staan geen objecten die in het plangebied liggen.
Voor het plangebied geldt op grond van de IKAW/AMK een hoge archeologische verwachting. Op grond van deze verwachting is het plangebied bestemd met de dubbelbestemming Waarde - Archeologie waardevolgebied.
Op grond van de bekende historische, aardkundige en archeologische gegevens kan het plangebied Emmen, Bargeres geïnterpreteerd wordt als een gebied met een hogearcheologische dichtheid aan vindplaatsen en vondsten. Het verdient daarom aanbeveling om bij planontwikkelingen op de Bargeres (> 70 m2) de gaafheid van het bodemprofiel te toetsen door middel van verkennend veldonderzoek. Bij een gebleken gaafheid van het bodemprofiel dient een karterend veldonderzoek te worden uitgevoerd. Voor de uitvoering van het veldonderzoek wordt verwezen naar de richtlijnen van provincie Drenthe voor archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (versie 1.0, 21 maart 2006).